برگزاری بیست و چهارمین نشست تخصصی «به سوی گفتمان قرآنی»

به گزارش روابط عمومی موسسه فرهنگی قرآن و عترت پیامبر اعظم(ص) ساری، بیست و چهارمین نشست تخصصی «به سوی گفتمان قرآنی» با عنوان «آزادی عقیده و بیان با تکیه بر واکاوی تفسیری آیه ی “لا اکراه فی الدین”» روز  شنبه ۵ بهمن ۱۳۹۸ در سالن جلسات اداره کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان مازندران و با حضور محققین و پژوهشگران موسسه پیامبر اعظم(ص) برگزار شد.

در این نشست جناب حجت‌الاسلام دکتر سید حسین حسینی کارنامی عضو (هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مازندران)، به عنوان طراح، به ارائه بحث پرداختند.

مهم‌ترین موارد اشاره توسط طراح بحث به شرح ذیل است:

*آیه﴿لا إکراه فی الدین﴾به عنوان یک اصل راهبردی در سرلوحه تعامل نظام مترقی اسلامبا پیروان دیگر ادیانمطرح و پژوهش پیرامون آن، دررفع بسیاری از ابهام‌های اجرای احکام اسلام راهگشاست.

*این بحث کنکاشی در گستره کلامی،تفسیری آیه مزبور است که نخست به مفهوم‌شناسی واژه‌های آیه و موارد کاربرد آن در قرآن و آنگاه به تحلیل اقوال مفسران در مفهوم‌شناسی آیه پرداخته و بدین نتیجه می‌رسدکه «دین»، باور، خضوع و عقد قلبی است وبا الزام و اکراه حاصل نمی‌شود و تنها بابرهان شکل می‌گیرد و بر فرض امکان اکراه، فایده‌ای برآن مترتب نیست.

*در بخش دیگر، به تهافت بین آیه مزبور (آزادی عقیده) با احکام ارتداد (آزادی بیان) اشاره می‌کند و به تمایز بین سه گستره «آزادی اندیشه، آزادی عقیده و آزادی بیان» پرداخته شد.

* آزادی عقیده در اسلام، مبادی و مبانی و نیز حدی دارد و به طریق اولی، آزادی در بیان نیز دارای حد و مرز می‌باشد. همچنین اعدام مرتد با آزادی اندیشه و بیان منافات ندارد؛ زیرا در نظام دینی شخص مرتد، تنها در صورتی که تبلیغ وتوطئه علیه نظام اسلامی کند، با او برخورد می‌شود و حکم تعرض به وی، همانند حکم تعرض به جاسوس در حکومت‌های لیبرال جهان است.

*آیاتی که بر اصل آزادی عقیده تصریح دارند،همه آنها در مقام پذیرش اصل دین‌است، اما پس از پذیرش اسلام، حق برگشت همراه با ترویج و تبلیغ و توطئه از او سلب می‌شود.

*علامه طباطبائی می فرماید: در اینکه قرآن فرمود: ﴿لا إکراه فـی الدین ﴾، دو احتمال هست ؛ یکی اینکه جمله خبری باشد و بخواهد از حال تکوین خبر دهـد، و بفرماید خداوند در دین اکراه قرار نداده است و نتیجه اش حکم شرعی میشود کـه : اکـراه در دین نفی شده است و اکراه بر دین و اعتقاد جایز نیست و اگر جمله ای انشایی باشد و بخواهـد بفرماید که نباید مردم را بر اعتقاد و ایمان مجبور کنید، در این صورت نیز نهی مـذکور متکـی بر یک حقیقت تکوینی است.

*آزادی بیان یکی از اقسام آزادیهای حقـوقی اسـت کـه در مجموعۀ حقوق بشر مورد توجه قرار میگیرد؛ بدین معنا که افراد علاوه بر اینکه بـه خـاطر داشتن عقیده مخالف ، چه در امور دینی و چه در امور سیاسی، نباید مورد تعقیب قرار گیرنـد، باید بتوانند عملا این عقیده خود را ابراز نموده ، برای اثبات و احیانا به دست آوردن همفکـران دیگر درباره آن تبلیغ کنند

*مرتد وقتی از اسلام برگـردد و در غیر مقام علمی و استدلالی، ابراز و ترویج عقیده انحرافی نماید، در واقع ، علیه دین ، مسلمین و عقاید آنان توطئه کرده است و نظم عمومی را بـر هـم زده اسـت و نـوعی توطئـه علیـه نظـام اسلامی کرده است که این رفتار طبیعتا ممنوع است.

* ارتـداد بـرخلاف آزادی است و یک نوع تجاوز به حقوق عمومی به شمار میرود؛ زیرا عمـوم جامعـه نظـام اسـلامی را پذیرفته اند و شخص مرتد در حقیقت میخواهد افکار و خواست عمومی را تضعیف کند و حـق عموم را از بین ببرد.